Tag: Supernatural

Mięta

Roślina znana także z historii wierzeń.

W mitologii greckiej mięta bierze swój początek od nimfy Minte, ukochanej przez Hadesa, ale prześladowanej przez zazdrosną Persefonę. Z tego powodu bóg, by chronić ją przed gniewem bogini, zamienia Minte w roślinę. Miało to miejsce na górze Triphylos w Bitynii.

Wodę z jęczmienia i mięty piła Demeter na dworze króla Keleosa w Eleusis, a podała jej ją królowa Metanejra. Mięta wraz z jęczmieniem była prawdopodobnie składnikiem świętego napoju, kykeonu, spożywanego przez mistów podczas misterów eleuzyjskich.

U Słowian było to ziele związane z Nocą Świętojańską. Miało moc odganiania zła. W folklorze słowiańskim miętę dodawano do trumny nieboszczyka, wiązała się więc z obrzędami pogrzebowymi.

W medycynie ludowej zalecana na żołądek, wzmocnienie i orzeźwienie oraz bóle głowy.

Pokaż bibliografię

Literatura:

  • Macioti M. I., Mity i magie ziół, Kraków 2006.
  • Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
  • Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
  • Cunningham S., Cunningham’s Encyclopedia of magical herbs, St. Paul, Minn. 2000.

Źródło ilustracji:

  • McNair J. B., Spices and condiments, 1930.

Hiacynt

Najwyraźniej Niderbłonia były kiedyś polem intensywnych działań magicznych, a ich przyszłość dla farmakopei świata badana jest przez profesora Rincewinda z Niewidocznego Uniwersytetu. W krótkim komunikacie ów profesor poinformował, że sok wyciśnięty z drobnych żółtych kwiatków wywołuje u pacjenta pewność trwającą do piętnastu minut. Czego ta pewność dotyczy, trudno dokładnie określić, ale wydaje się, że przez ten krótki czas pacjent jest absolutnie pewien wszystkiego. Dalsze badania pozwoliły stwierdzić, że soki pływającego hiacyntu niosą absolutną niepewność na mniej więcej pół godziny. Filozofowie są bardzo zainteresowani możliwym wykorzystaniem tych mikstur, trwają też poszukiwania rośliny, która łączy cechy obu powyższych; byłaby niezwykle użyteczna dla teologów.
– Pratchett Terry, Para w ruch

Roślina, kwiat znany  także z historii kultury.

Po grecku nazwa hiacyntu brzmi hyakinthos, po łacinie to hyacinthus.

Według mitologii greckiej kwiat hiacyntu miał powstać z krwi umierającego Hiacynta. Zrozpaczony po stracie kochanka bóg Apollo przemienił go po śmierci w kwiat.

Zgodnie z tym mitem na kwiecie hiacynta można dopatrzyć się pierwszej litery jego imienia Y bądź okrzyku bólu, po grecku ai.

Kwiaty te rosły na łące z której została porwana przez Hadesa Persefona. Obok krokusów i lotosów zaścielały także łoże Hery i Zeusa na górze Ida, gdy bogini, przychylna Achajom, próbowała odciągnąć jego uwagę od toczącej się wojny i posłużyła się w tym celu pasem Afrodyty, który sprowadził pożądanie na Zeusa. Związki hiacynta z miłością rysują się także w wierze w to iż spożycie sproszkowanych kwiatów hiacyntu sprzyja pozyskaniu sprawności seksualnej. Kwiat, który wiosną wyrasta z ziemi i barwą przypomina krew mógł kojarzyć się ze śmiercią i odrodzeniem i nim powiązany został z Hiacyntem z mitologii greckiej, był symbolem bóstwa wegetacji, bóstwa umierającej i odradzającej się przyrody. Kult ten miałby swoje początki w religii egejskiej.

Pokaż bibliografię

Literatura:

  • Macioti M. I., Mity i magie ziół, Kraków 2006.
  • Lurker M., Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, Warszawa 2011.
  • Stankiewicz L., Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008.
  • Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1997.
  • Graves R., Mity greckie, Kraków 2009.
  • Kubiak Z., Mitologia grecka, Warszawa 1997.
  • Nozedar A., Signs and Symbols Sourcebook. An A to Z compendium of over 1000 designs, New York 2010.
  • Cunningham S., Cunningham’s Encyclopedia of magical herbs, St. Paul, Minn. 2000.
  • Iwicka R., Użycie roślin w telewizyjnych serialach fantastycznych, [w:] „Maska. Roślina”, nr. 27/2015.

Źródło ilustracji:

  • Vrtni hijacint (Hyacínthus orientális), [w:] Cilenšek M., Naše škodljive rastline, 1892.

Akacja

– Trzymaj. To jest lista rzeczy, których potrzebuję od Bobbyego.
– Akacja? Olej Abramelina? Na co ci te specyfiki?
– Dla ochrony.
– Supernatural, In My Time of Dying

Roślina znana także z historii kultury.

Łacińska nazwa akacji właściwej to Acacia Mill.

Z punktu widzenia historii kultury znaczenie ma twardość i odporność drzewa akacji.

Akacja była świętym drzewem Egipcjan. Narodzili się pod nią bogowie. Z akacji sporządzona była łódka, którą pływała Izyda w poszukiwaniu szczątków swego męża, boga Ozyrysa. Z tego samego drzewa sporządzony był także sarkofag boga.

W Starym Testamencie z drzewa akacjowego Mojżesz sporządził Arkę Przymierza. Ponadto akacja — ze względu na trwałość i odporność — uchodziła w chrześcijaństwie za symbol nieśmiertelności duszy.

W symbolice masońskiej akacja, to symbol trwałości i w takim charakterze pojawia się na grobach budowniczych. Jest tam także symbolem wtajemniczenia.

Pokaż bibliografię

Literatura:

  • Na początku było drzewo, Warszawa 2011.
  • Immacolata M. M. ,Mity i magia ziół, Kraków 2006.
  • Leksykon symboli, pod red. Jarosiński R., Warszawa 1991.
  • Cirlot J. E.,Słownik symboli, Kraków 2007.
  • Pietrzak E., Historyczne spojrzenie na mistyczne związki ludzi z drzewami, [w:] „Maska. Roślina”, nr. 27/2015.
  • Iwicka R., Użycie roślin w telewizyjnych serialach fantastycznych, [w:] „Maska. Roślina”, nr. 27/2015.

Źródło ilustracji:

Transactions and proceedings and report of the Philosophical Society of Adelaide, 1878.

Kalina

Kalina szybko zbiegła w dół, pchnęła drzwi chaty i pokłoniła się Dębinie, rozglądając po izbie. Trzmielina, Wierzbka, Irga, Malina, Dymnica i Dziewanna, prawie wszystkie piękności z „Zielonych Grot”.
– A Jemioły nie ma? – ze zdziwieniem zauważyła brak siostry, która cieszyła się największym poważaniem w miłosnej profesji.
– Nie. Jemioła odeszła. Mam nadzieję, że tylko na jakiś czas. – Dębina miała poważne, smutne oczy i Kalinie wydało się, że najważniejsza z Matek jest w żałobie.
– Elżbieta Cherezińska, Niewidzialna korona

Roślina znana także z historii kultury.

Łacińska nazwa kaliny to viburnum.

Kalina pojawia się w folklorze słowiańskim. Motyw kaliny przewija się przez słowiańskie pieśni ludowe. Krzew ten był symbolem młodej dziewczyny. Jako taki symbolizował czystość, pojawiał się w obrzędach weselnych, był wplatany w weselne wieńce. Wiązany był także ze zmarłymi, szczególnie młodymi dziewczętami, które niekiedy obracały się po śmierci w kalinowe krzewy. Wreszcie kalina dała początek żeńskiemu imieniu Kalina. Roślinie tej przypisywano także moc ochronną.

W medycynie ludowej używano kaliny na bóle zębów.

Pokaż bibliografię

Literatura:

  • Na początku było drzewo, Warszawa 2011.
  • Cetwiński M., Derwich M., Herby, legendy, dawne mity, Wrocław 1989.
  • Kowalik A., Kosmologia dawnych Słowian, Kraków 2004.
  • Iwicka R., Użycie roślin w telewizyjnych serialach fantastycznych, [w:] „Maska. Roślina”, nr. 27/2015, str. 159-170.
  • Baczyńska A., Dziewczyna jak malina – żeńskie imiona roślinnne w Polsce, [w:] „Maska. Roślina”, nr. 27/2015, str. 93-104.

Źródło ilustracji:

      • Rowan E., [w:] Lounsberry A., A guide to the wild flowers, New York 1899.

Czosnek

Jeśli duchy nie wyniosą się same, a wam nie uda się ich wypłoszyć za pomocą wieszania czosnku i innymi domowymi sposobami, pozostaje wynająć fachowców. – Andrzej Pilipiuk, Kroniki Jakuba Wędrowycza.

W wierzeniach roślina o właściwościach magicznych.

Czosnek uchodził w całej Europie za skuteczny środek przeciwko złych duchom, wróżkom i innym istotom nadprzyrodzonym. Właściwość ta wynikała z jego mocnej, charakterystycznej woni. Aby zapewnić sobie ochronę noszono go przy sobie. Czosnku bały się słowiańskie wampiry. W apotropaiczne działanie czosnku wierzono także na Wschodzie.

W mitologii skandynawskiej pojawia się w kosmogonii. Jest pierwszym zielem, które pokryło ziemię po jej stworzeniu. Poza tym jako roślina sprzyjająca płodności był używany w rytuałach z nią związanych. Poza płodnością miał także sprowadzać zdrowie na posiadacza. To ostatnie wierzenie było charakterystyczne nie tylko dla wierzeń skandynawskich.

Lecznice właściwości czosnku uznawano w całej Europie, między inny starożytnej Grecji, czy Rzymie, u Słowian. Czosnku używano do leczenia ukąszeń wściekłego psa bądź węża. Poza tym znali go i używali jako środka leczniczego także Egipcjanie.

W folklorze Słowian czosnek wykorzystywano nie tylko przeciw wampirom, ale także dla ochrony nowo narodzonego dziecka, różnie w zależności od regionu, najczęściej umieszczano go przy niemowlęciu.

Pokaż bibliografię

Literatura:

  • Mann J., Zbrodnia, magia i medycyna, Toruń 1996.
  • Leksykon symboli, pod red. Jarosiński R., Warszawa 1991.
  • Macioti M. I., Mity i magie ziół, Kraków 2006.
  • Kowalik A., Kosmologia dawnych Słowian, Kraków 2004.
  • Mitologie Świata. Słowianie, Warszawa 2007.
  • Moszyński K., Kultura ludowa Słowian, cz. II, Kraków 1939.

Źródło ilustracji:

  • Boulos L., Medicinal plants of North Africa. Reference Publications, 1983.

Krwawnik

– Myślisz, że ktoś je posadził?
– Pomiędzy tymi chwastami?
– To są… jak to im jest?
– Krwawniki?
– Tak. Są używane w pewnych rytuałach, no nie?
– Tak, konkretniej w rytuałach przywołania.
– Supernatural, Crossroads Blues

Roślina znana także z historii kultury.

Łacińskie miano krwawnika, a dokładniej krwawnika pospolitego to achillea millefolium. Z kolei achillea sibirica to jeszcze inny rodzaj krwawnika z którym spotykamy się w wierzeniach starożytnych Chin. Nazwa europejska przydana tej roślinie bierze swoje miano od Achillesa, który — zgodnie z mitologią grecką – miał jako pierwszy poznać jej lecznicze właściwości.

Heros użył go jako  do leczenia rany. Miało to miejsce podczas wojny trojańskiej.

Supernatural
Kadr z serialu Supernatural (Crossroads Blues)

W średniowieczu krwawnik wchodził w skład eliksirów miłosnych. Mianowicie, by pozyskać sobie miłość wybranka należało zerwać go z grobu. W zależności od płci powinien to być grób młodej dziewczyny bądź młodego mężczyzny. Gwarantowało to spotkanie wybranka. Takiej czynności towarzyszyły zaklęcia.

W medycynie ludowej krwawnik stosowano do okładania ran oraz wrzodów. Używano go również do wywołania krwawienia. Sporządzono z niego lecznice maści.

W Chinach inny rodzaj krwawnika – achillea sibirica – stosowano do wróżb.

Pokaż bibliografię

Literatura

  • Temple K. G. Robert, Dzieje gnozy, t. 1, Poznań 1991.
  • Adamus M., Tajemnice sag i run, Wrocław 1970.
  • Iwicka R., Użycie roślin w telewizyjnych serialach fantastycznych, [w:] „Maska. Roślina”, nr. 27/2015.
  • Cunningham S., Cunningham’s Encyclopedia of magical herbs, 2000.

Źródło ilustracji:

  1. Bentham G., Handbook of the British flora, Londyn 1918.

Ręka Chwały

Ręka Chwały — w folklorze magiczny przedmiot sporządzony z ręki wisielca.

Nazwa mandragory jest młodsza od samego wierzenia i pierwotnie oznaczała korzeń [intlink id=\”mandragora\” type=\”page\”]mandragory[/intlink]. Ręka Chwały po raz pierwszy pojawia się w języku angielskim w roku 1707 i bierze swój początek od przekształaconej francuskiej nazwy mandragory – maindegloire – utworzonej z kolei od łacińskiego mandragora. Pierwsza wzmianka o Ręce Chwały pochodzi już z roku 1440.

Ręka Chwały była sporządzana w specjalny sposób. Mianowicie była to ręka wisielca, konkretniej powieszonego na szubienicy mordercy. Taką odciętą rękę należało następnie odpowiednio spreparować. Po pierwsze należało upuścić z niej całą pozostałą krew, następnie trzymać w glinianym słoiku i marynować w soli przez dwa tygodnie. Po tymże okresie tak sporządzony przedmiot suszyło się, a dokładniej marynowało przy użyciu ziół min. werbeny bądź wystawiało na słońce. Również świece do takiej Ręki Chwały musiały być specjalne. Należało je mianowicie sporządzić z tłuszczu wisielca.

Ręka Chwały miała właściwości magiczne i służyła głównie złodziejom. Zgodnie z wierzeniami, kiedy ów wkradał się do domu z wszyscy domownicy zapadali w głęboki sen z którego nie mogli się wybudzić dopóki nie zgasły zapalone świece. Inną z rzekomych właściwości tak spreparowanej ręki wisielca była zdolność paraliżowania tego, kto na nią spojrzał.

Ponoć jedynym sposobem by zagasić Rękę Chwały było użycie mleka. Zdarzali się również ludzie odporni na tego rodzaju magię.


[column-half-1]

  1. J. K. Rowling, Cykl o Harrym Potterze.

[/column-half-1]
[column-half-2]

  1. Rossell H. R., Encyklopedia czarów i demonologii, Warszawa 1998.
  2. Simpson J.; Roud S., A Dictionary of English Folklore, Oxford 2000.
  3. Sherman J., Storytelling: An Encyclopedia of Mythology and Folklore, USA 2008.
  4. Mikołejko Z., We władzy wisielca, Gdańsk 2012.
  5. Online Etymology Dictionary, dostępne [on-line]: Hand of Glory, dostęp 10.01.2016.
  6. Oxford Dictionaries, dostępne [on-line]: Hand of Glory, dostęp: 10.01.2016.

[/column-half-2]