Tag: Ogród miłości

Pokrzywa

Nagle przyciągnęła jego wzrok jasna, wolno poruszająca się plama. Śledził ją, czekając na kolejną błyskawicę. Gdy błysnęło, zobaczył ku swemu zdumieniu dziewczynę w białym gieźle, zrywającą i kładącą do kosza wielkie i rozłożyste cmentarne pokrzywy. Dziewczyna też go zobaczyła. Po chwili wahania podeszła, postawiła kosz. Nie zwróciła najmniejszej uwagi ani na fra​so​bli​we​go ko​ścio​tru​pa, ani na ko​sma​te​go stwo​ra, dłu​bią​ce​go mię​dzy pa​lu​cha​mi wiel​kich stóp.
— Dla przy​jem​no​ści? — spy​ta​ła. — Czy z obo​wiąz​ku?
— Eee… Z obowiązku… — pokonał strach, pojął, o co pytała. — Brat… Brata mi zabili. Tutaj leży…
— Aha — od​gar​nę​ła wło​sy z czo​ła. — A ja tu, wi​dzisz, po​krzy​wy zbie​ram.
— Żeby uszyć ko​szu​le — wes​tchnął po chwi​li, od​ga​du​jąc. — Dla bra​ci za​klę​tych w ła​bę​dzie?
Mil​cza​ła dłu​go.
— Dziwny jesteś — powiedziała wreszcie. — Pokrzywy są na płótno, a jakże. Na koszule. Ale nie dla bra​ci. Ja nie mam bra​ci. A gdy​bym mia​ła, ni​g​dy nie po​zwo​li​ła​bym, by wło​ży​li te ko​szu​le.
– Andzej Sapkowski, Narrenturm

W historii kultury ziele magiczne.

Jako ziele parzące stanowiła ekwiwalent ognia, a także środek ochronny.

Pokrzywa miała magiczne znaczenie szczególnie dla Słowian. Używano jej aby odstraszyć złe moce. W Noc Świętojańską palono w ogniach świętojańskich, umieszczano w różnych miejscach domów i budynków gospodarskich, wieszano nad drzwiami, zatykano nad powałą, wtykano w okna. W ten sposób chroniono od demonów, czarów oraz wiedźm, nie tylko ludzi i miejsce ich zamieszkania, ale także bydło. W tym celu krowom dodatkowo umieszczano pokrzywowe wieńce na łbie. Wierzono, że wiedźma, która będzie chciała przekroczyć próg chaty, poparzy się pokrzywą i ucieknie.

Pokrzywę wykorzystywano także w medycynie ludowej. Pokrzywowa chłosta miała wypędzić z ciała chorego chorobę, podobnie jak włożona na głowę pokrzywowy wieniec odganiał bóle głowy.

Motyw pokrzywy, a dokładniej pokrzywowych koszul wyplatanych przez siostrę dla przemienionych w łabędzie braci, pojawia się w baśniach, konkretniej w Dzikich Łabędziach Hansa Christiana Andersena.

Pokaż bibliografię

Literatura:

  • Kowalik A., Kosmologia dawnych Słowian, Kraków 2004.
  • Moszyński K., Kultura ludowa Słowian, t. 2, cz. I, Kraków 1939.
  • Cunningham S., Cunningham’s Encyclopedia of magical herbs, St. Paul, Minn. 2000.

Źródło ilustracji:

  • Budd’s flora of the Canadian Prairie Provinces, Canada 1987.